حوالی امروز/ حالا نه دقیقاً مثل ماجرای «یک کلاغ، چهل کلاغ»، چیزی توی همین مایه‌ها که یک نفر چیزی را درست نمی شنود و یا اشتباه می فهمد، بعد برای روایت کردنش، چیزی را کم و زیاد می کند و می رساند به دست نفر بعدی و... ته ماجرا خبر و روایتی می‌شود که در آن راست و دروغ دست به دست هم می دهند و برایش تحلیل و تفسیرهای مختلف می بافند. چند روز پیش خبری به نقل از اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه با این مضمون در خبرگزاری ها منتشر شد: «اگر منطقه پس از جنگ جهانی دوم تقسیم نمی‌شد، شهرهای حلب، شام، حماه و حمص همانند غازی عنتب و استانبول به عنوان شهرهای ترکیه باقی مانده بودند...».
روز بعد هم یک خبرگزاری داخلی ویدیویی از همین صحبت های اردوغان را منتشر کرد و مدعی شد رئیس جمهور ترکیه گفته:« به زودی دمشق،حمص، حماه ادلب و رقه یکی از استان‌های ما خواهند بود»!
بررسی های فوری فوتی بعدی در فضای مجازی و رسانه ای اما نشان داد ماجرا چیز دیگری بوده است. یعنی خبط و اشتباه اول از سوی پایگاه خبری رأی‌الیوم رخ داده که به جای جنگ جهانی اول، گفته« پس از جنگ جهانی دوم». خبرگزاری ایرنا هم خبر رأی‌الیوم را عیناً ترجمه کرده و سایت‌ها و کانال‌های دیگر هم همین اشتباه را مسلسل‌وار تکرار کرده‌اند. بعد همین تکرار مسلسل وار و اشتباه در مراحل بعدی توسط یک خبرگزاری داخلی از ریشه تغییر کرده تا مثلاً اردوغان بگوید: «بزودی دمشق ، حمص ،حما و... یکی از استان های ما خواهند بود»!
واقعیت تاریخی ماجرا این است که پس از فروپاشی دولت عثمانی در جنگ اول جهانی، بخش‌هایی از این امپراطوری از دست رفت و چند کشور از میان خرابه‌های عثمانی سربرآورد. اول ترکیه به رهبری آتاتورک بود، دوم عراق به رهبری ملک فیصل بود که با حمایت بریتانیا و اتصال چند شهر شکل کشور به خود گرفت. سوریه هم کشور بعدی بود که بعدها لبنان از دل آن بیرون آمده و مستقل شد. سوریه که پس از فروپاشی عثمانی ، تا حدودی سهم فرانسوی ها شده بود پس از افت و خیزهای فراوان سیاسی بالاخره در سال 1941 به استقلال دست پیدا کرد و تاج‌الدین الحسین رئیس جمهور این کشور شد.
این از وضعیت چند کشوری که بلافاصله پس از جنگ جهانی اول شکل گرفته و رسمیت یافتند. اما «اردوغان» در هشتمین کنفرانس منطقه‌ای حزب «عدالت و توسعه» وعده الحاق دمشق و... به ترکیه را نداده بود. او فقط گفته بود: «اگر منطقه پس از جنگ جهانی اول تقسیم نمی‌شد، شهرهای حلب، شام، حماه و حمص همانند شهرهای غازی عنتب، استانبول به عنوان شهرهای ترکیه باقی مانده بودند و ما همچنان در یک کشور واحد بودیم.»
همه اینها را گفتیم تا ضمن بیان تاریخچه جیبی و مختصر بخشی از کشورهایی که امروزه درگیر بحران سوریه هستند ، متوجه باشیم در فضای مه آلود و بلکه غبارآلود خبری-رسانه ای امروز، برای تحلیل درست وقایع به «خبردرست» و شفاف نیازمندیم. یعنی و مثلاً برای اینکه بگوییم اردوغان برای آینده سوریه چه نقشه ای کشیده و چه افکاری توی سرش می گذرد نباید ترجمه غلط حرف های او را دستمایه تحلیل قرار دهیم و یا اینکه برعکس، رئیس جمهور ترکیه را صددرصد تبرئه کنیم و بگوییم فقط محض رضای خدا دارد در باره تاریخ و اوضاع امروز سوریه حرف می زند.
نظر شما